- Giới thiệu về vườn cà phê Thiện Trường (Bù Đăng, Bình Phước)
Vườn cà phê Thiện Trường tọa lạc tại khu vực Bù Đăng, tỉnh Bình Phước, được trồng với mật độ 1,5 x 3m theo phương pháp thả ngọn. Tính đến nay, vườn đã được 6 tháng tuổi.
Trong khoảng 2 tháng đầu, cây phát triển chậm, thậm chí có một số cây bị chết do thiếu nước. Nguyên nhân là thời điểm trồng vào tháng 3, khi lượng mưa trong khu vực rất ít – chỉ khoảng hơn 1 tháng có mưa nhỏ, dẫn đến tình trạng khô hạn.
Rút kinh nghiệm từ giai đoạn này, chủ vườn đã đầu tư hệ thống hồ chứa và tưới nước hiện đại, bài bản, nhằm đảm bảo cây cà phê có đủ nước trong mùa khô, tránh tái diễn tình trạng thiếu nước.
- Tầm quan trọng của việc chuẩn bị nước tưới trong mùa khô
Ở các vùng trồng cà phê trọng điểm của Việt Nam như Tây Nguyên và một phần Đông Nam Bộ, mùa khô diễn ra rõ rệt và kéo dài từ 5 – 6 tháng, có năm gần như không có mưa.
Trong nông nghiệp, người ta có câu “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, điều đó cho thấy nước là yếu tố sống còn đối với cây trồng, đặc biệt là cà phê – loại cây ưa nước, ưa ẩm.
Nếu để cây thiếu nước trong vài tháng, mọi công sức và chi phí đầu tư của bà con có thể “đổ sông đổ biển”.
Ngược lại, nếu duy trì được lượng nước tưới ổn định trong mùa khô, cây sẽ phát triển nhanh hơn cả mùa mưa, do ánh nắng dồi dào và độ ẩm được kiểm soát tốt hơn.
- Hệ thống hồ chứa và tưới nước của vườn Thiện Trường
Vườn cà phê Thiện Trường có quy mô 10 ha, được đầu tư 2 hồ chứa nước lớn với tổng diện tích khoảng 1.000 m².
Từ các hồ này, hệ thống máy bơm, ống dẫn và béc tưới được lắp đặt bài bản, đảm bảo cung cấp nước đều cho toàn bộ diện tích.
Khi có sẵn nguồn nước và hệ thống tưới chủ động, người trồng cà phê có thể:
Duy trì độ ẩm hợp lý cho cây trong mùa khô.
Kích thích ra hoa đồng loạt, giúp năng suất ổn định.
Hạn chế rụng quả non, rệp sáp và nhiều loại bệnh khác.
- Chi phí và hiệu quả đầu tư hệ thống tưới
Với mô hình trồng cà phê theo khoảng cách 1,5m x 3m, chi phí lắp đặt hệ thống tưới dao động từ 20 – 40 triệu đồng/ha, tùy loại béc và vật tư.
Một số vườn đầu tư hệ thống cao cấp hơn có thể lên đến 50 triệu đồng/ha, song hiệu quả kinh tế mang lại là rất đáng kể:
Tiết kiệm công tưới, công chăm sóc.
Giúp cây sinh trưởng nhanh, tăng năng suất.
Sau 1 năm, phần lợi nhuận tăng thêm hoàn toàn có thể bù lại chi phí đầu tư ban đầu.
Chủ vườn Thiện Trường chia sẻ rằng, ban đầu đơn vị thi công báo giá 60 – 70 triệu đồng/ha, nhưng nhờ người quản lý vườn có kinh nghiệm, tự tìm mua vật tư và tổ chức thi công, chi phí giảm xuống chỉ còn khoảng 40 triệu đồng/ha, giúp tiết kiệm hàng trăm triệu đồng cho chủ vườn.
- Vai trò của người quản lý vườn giỏi
Đối với những chủ đầu tư không thường xuyên có mặt tại vườn (ví dụ ở TP.HCM hay Hà Nội), việc tìm được người quản lý vườn giỏi là yếu tố quyết định tới 60% thành công.
Người quản lý cần:
Hiểu kỹ thuật trồng, chăm sóc cà phê.
Biết quản lý công nhân, vật tư, chi phí.
Có khả năng xử lý các vấn đề kỹ thuật như điện, máy bơm, hệ thống tưới.
Chịu khó, có tinh thần trách nhiệm và bám vườn lâu dài.
Một người quản lý giỏi có thể giúp tăng năng suất 1 tấn cà phê/ha/năm. Với 10 ha, đó là 10 tấn cà phê, tương đương 1 tỷ đồng lợi nhuận tăng thêm – gấp nhiều lần chi phí thuê quản lý giỏi.
- Một số lưu ý kỹ thuật trong mùa khô
Giữ cỏ hợp lý: Không nên để cỏ cao hơn cây cà phê. Khi cỏ cao ngang cây, cần phát cỏ và tấp ủ ngay tại gốc, giúp giữ ẩm và bảo vệ bộ rễ.
Tận dụng hệ thống tưới: Có thể kết hợp hòa phân bón dạng nước vào hệ thống tưới, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí nhân công.
Xem xét sử dụng béc đập (phun mưa): Khi vườn đã kín tán, béc đập có thể phun nước với bán kính tới 1.000 m², tạo hiệu ứng “mưa nhân tạo”, giúp cây phát triển mạnh và ra hoa tốt hơn.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết nắng hạn khắc nghiệt ngày càng rõ rệt, việc chủ động nguồn nước tưới là yếu tố sống còn với người trồng cà phê.
Một hệ thống tưới bài bản, hồ chứa đầy đủ không chỉ giúp duy trì năng suất ổn định, mà còn bảo vệ toàn bộ vốn đầu tư và công sức của bà con.
