Không chỉ là hướng phát triển kinh tế, câu chuyện cà phê Đắk Lắk còn là khát vọng khẳng định vị thế của vùng đất bazan trù phú trên bản đồ cà phê thế giới. Hành trình “từ hạt thô đến giá trị toàn cầu” đang được người dân và doanh nghiệp nơi đây hiện thực hóa từng ngày – từ vườn cà phê xanh tốt đến nhà máy chế biến hiện đại, từ sản xuất đến xây dựng thương hiệu.
Người nông dân thay đổi tư duy – bắt đầu từ hạt cà phê chín đỏ
Trên vùng đất đỏ Cư M’gar, khi nắng sớm trải dài trên những vườn cà phê trĩu quả, ông Nguyễn Văn Bình cẩn thận lựa từng quả chín đều để thu hoạch. Ông chia sẻ:
“Trước đây tôi bán cà phê tươi, cà phê nhân xô, giá bấp bênh. Giờ tôi tham gia hợp tác xã, làm cà phê chất lượng cao. Họ yêu cầu kỹ hơn, nhưng giá cao và ổn định hơn.”
Câu chuyện của ông Bình là minh chứng cho sự thay đổi trong tư duy sản xuất của nông dân Đắk Lắk – không chỉ bán sản lượng, mà bán chất lượng và giá trị.
Doanh nghiệp chế biến sâu – tạo giá trị ngay tại địa phương
Từ những vườn cà phê của nông dân, dòng chảy giá trị tiếp nối tại các nhà máy chế biến. Tại Buôn Ma Thuột, Công ty Cổ phần Cà phê An Thái đã xây dựng hệ sinh thái cà phê tuần hoàn: từ rang xay, chiết xuất cà phê hòa tan, phát triển chuỗi quán, đến tận dụng bã cà phê để làm phân bón sinh học cho nông trại.
Ông Nguyễn Xuân Lợi, Tổng Giám đốc công ty, cho biết:
“Chế biến sâu là hướng đi tất yếu. Quan trọng hơn, phải có liên kết chuỗi chặt chẽ giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp để cùng tạo ra sản phẩm có giá trị cao.”
Nhờ những nỗ lực này, tình trạng “bán hạt thô – giá thấp” của cà phê Đắk Lắk trước đây đã dần được khắc phục.
Cà phê đặc sản – “tấm hộ chiếu” ra thế giới
Đắk Lắk hiện là trung tâm của cà phê đặc sản Việt Nam – loại cà phê có chất lượng vượt trội, giá xuất khẩu cao gấp đôi cà phê thương mại.
Công ty Minudo Farm – Care (phường Ea Kao, TP. Buôn Ma Thuột) là ví dụ tiêu biểu. Từ một nông trại nhỏ, họ đã xây dựng thương hiệu cà phê đặc sản xuất khẩu sang Nhật Bản – thị trường được xem là khó tính bậc nhất thế giới.
Ông Lê Đình Tư, Giám đốc công ty, chia sẻ:
“Chúng tôi quảng bá cà phê chất lượng cao của Buôn Ma Thuột ra thế giới. Khi sản phẩm đạt chuẩn, người rang xay và người yêu cà phê quốc tế sẽ tìm đến Việt Nam.”
Bứt phá sau khó khăn – khẳng định vị thế cà phê Việt
Dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, cà phê Đắk Lắk vẫn phát triển mạnh mẽ. Nhiều doanh nghiệp nhỏ khởi nghiệp đã vươn ra thị trường quốc tế với sản phẩm chế biến sâu.
Ông Hoàng Danh Hữu, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Nông trại Miss Êđê, chia sẻ:
“Khi chất lượng ổn định, vùng trồng bền vững được công nhận, khách hàng tin tưởng và sẵn sàng trả tiền trước. Khi đó, doanh nghiệp không còn phụ thuộc vào vốn hay thương lái.”
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, năm 2024, tỉnh thu hơn 535.000 tấn cà phê, kim ngạch xuất khẩu 915 triệu USD, chiếm một nửa giá trị xuất khẩu hàng hóa của toàn tỉnh và gần 18% kim ngạch cà phê cả nước.
Hiện toàn tỉnh có hơn 240 cơ sở chế biến, trong đó 25% đã đầu tư công nghệ hiện đại. Đặc biệt, giá cà phê đặc sản xuất khẩu đạt 7.000–9.000 USD/tấn, cao gấp đôi cà phê thông thường.
Đắk Lắk hướng đến “thủ phủ cà phê của thế giới”
Trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk nhiệm kỳ 2025–2030, tỉnh đặt mục tiêu rõ ràng:
“Xây dựng thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột, phát triển công nghiệp chế biến sâu, đưa Đắk Lắk trở thành điểm đến của cà phê thế giới.”
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thiên Văn nhấn mạnh:
“Chúng tôi xây dựng vùng cà phê đạt chuẩn quốc tế, đẩy mạnh chế biến sâu và giữ được bản sắc hương vị của vùng trồng – yếu tố làm nên sự khác biệt của cà phê Đắk Lắk.”
Từ nông dân đến doanh nghiệp, từ hạt cà phê trên nương đến ly cà phê xuất khẩu, Đắk Lắk đang chuyển mình mạnh mẽ. Hành trình “từ sản lượng lớn sang giá trị lớn” đang giúp cà phê nơi đây vươn lên khẳng định vị thế, trở thành niềm tự hào của Việt Nam trên bản đồ cà phê toàn cầu.
