Giá cà phê tăng cao: Thách thức và cơ hội cho các nhà rang xay và quán cà phê
Trong vài năm trở lại đây, giá cà phê toàn cầu đã tăng vọt, tạo ra áp lực lớn cho các nhà rang xay, quán cà phê độc lập và các thương hiệu cà phê đặc sản. Không chỉ chi phí nguyên liệu cà phê xanh leo thang, mà còn có sự gia tăng của chi phí năng lượng, vận chuyển, lao động và thiết bị. Tất cả đang đặt ngành cà phê trước bài toán khó: làm sao duy trì hoạt động bền vững mà vẫn giữ được khách hàng.
Vì sao giá cà phê vẫn ở mức cao?
Có nhiều yếu tố góp phần làm giá cà phê tăng mạnh. Đặc biệt, cà phê arabica đã chạm mức cao nhất trong 47 năm qua, vượt 4 USD/pound – tăng hơn 70% chỉ trong vòng một năm. Nguyên nhân đến từ:
Thời tiết bất lợi tại các vùng trồng cà phê.
Gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chi phí vận chuyển và năng lượng tăng mạnh.
Thuế quan và chi phí lao động leo thang.
Theo bà Darleen Scherer – sáng lập Black Sheep coffee consultancy, “toàn ngành đã buộc phải xem xét lại chiến lược định giá, vì việc gánh chịu chi phí vô hạn là điều không thể”. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các nhà rang xay thương mại, khoảng cách giá giữa cà phê hàng hóa và cà phê đặc sản cũng dần thu hẹp. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để thuyết phục người tiêu dùng chuyển sang cà phê chất lượng cao.
Tăng giá: Nguy cơ và lợi ích
Việc tăng giá gần như là sự lựa chọn bắt buộc để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, tăng giá đột ngột có thể khiến khách hàng rời bỏ và tìm đến đối thủ. Nhiều doanh nghiệp đã chọn cách điều chỉnh giá nhỏ, đều đặn để giảm “sốc tâm lý” cho khách hàng, đồng thời tạo cơ hội giải thích về nguồn gốc và giá trị sản phẩm.
Bà Darleen cho biết: “Mô hình giá linh hoạt giúp doanh nghiệp phản ứng với biến động thị trường, tránh tình huống phải tăng giá quá mạnh trong một lần.”
Trong khi đó, ông Kirk Pearson – đồng sáng lập Project Zero Coffee tại Úc – nhấn mạnh rằng giá trị không nằm ở sự rẻ, mà nằm ở chất lượng ổn định. Ông ví dụ: “Nếu một quán bán cà phê với giá 4,5 AUD nhưng chỉ 3/10 lần cho chất lượng tốt, còn quán khác bán 6 AUD nhưng 9/10 lần đều xuất sắc, khách hàng sẽ thấy đâu là giá trị thật sự.”
Tuy nhiên, một khi giá đã tăng thì rất khó để giảm trở lại, ngay cả khi thị trường hạ nhiệt. Điều này khiến các quán cà phê dễ mất lợi thế cạnh tranh nếu khách hàng thay đổi kỳ vọng.
Người tiêu dùng phản ứng thế nào?
Theo báo cáo National Coffee Data Trends 2025, 71% người uống cà phê ở Mỹ lựa chọn pha tại nhà, tăng mạnh so với 63% vào năm 2020. Trong khi đó, tỷ lệ kết hợp uống ở nhà và ngoài hàng giảm từ 19% xuống còn 13%.
Điều này cho thấy:
Một bộ phận khách hàng coi cà phê đặc sản là thói quen xa xỉ, thay vì nhu cầu hàng ngày.
Một số chuyển sang cà phê pha tại nhà hoặc chọn các dòng cà phê có giá dễ tiếp cận hơn.
Dù vậy, sự chấp nhận tăng giá vẫn khá cao, vì người tiêu dùng hiểu rằng lạm phát ảnh hưởng đến mọi mặt hàng, không chỉ cà phê. Những quán cà phê minh bạch khi giải thích lý do tăng giá thường nhận được sự đồng cảm lớn hơn.
Liệu có thể trì hoãn việc tăng giá?
Một số thương hiệu lớn như Starbucks từng công bố “đóng băng giá” để hỗ trợ khách hàng, nhưng với mức tăng giá cà phê xanh và chi phí vận hành hiện tại, cam kết này khó duy trì lâu dài.
Nhiều nhà rang xay đã cố gắng giảm chi phí bằng cách:
Đầu tư thiết bị tiết kiệm năng lượng.
Dùng bao bì bền vững với số lượng đặt hàng tối thiểu thấp.
Tối ưu quản lý tồn kho để duy trì dòng tiền.
Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài, việc chia sẻ chi phí với người tiêu dùng vẫn là con đường bền vững hơn. Ông Kirk Pearson cho biết: “Chiến lược của chúng tôi là tập trung vào nâng cao chất lượng và trải nghiệm khách hàng thay vì cắt giảm chi phí.”
Minh bạch: Chìa khóa để thuyết phục khách hàng
Một số nhà rang xay đã áp dụng cách công khai chi phí toàn chuỗi cung ứng – từ nông trại, vận chuyển, rang xay cho đến tách cà phê cuối cùng. Sự minh bạch này giúp khách hàng hiểu rằng lợi nhuận của quán cà phê thực tế không lớn như họ nghĩ.
Theo bà Darleen, đây là cách tạo dựng niềm tin và sự gắn bó. Tuy nhiên, ông Kirk lại thực tế hơn: “Điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng. Nếu cà phê ngon và ổn định, khách hàng sẵn sàng trả thêm tiền.”
Giá cà phê khó có khả năng giảm mạnh trong tương lai gần, khi biến đổi khí hậu, bất ổn địa chính trị và chi phí sản xuất tiếp tục gây áp lực lên toàn chuỗi cung ứng.
Để tồn tại, các nhà rang xay và quán cà phê cần:
Chiến lược định giá hợp lý và linh hoạt.
Giao tiếp minh bạch với khách hàng.
Tập trung vào chất lượng và giá trị trải nghiệm.
Như bà Darleen khẳng định: “Điều quan trọng không phải là giá tuyệt đối, mà là giá trị cảm nhận. Nếu khách hàng cảm thấy tách cà phê xứng đáng với số tiền bỏ ra, họ sẽ tiếp tục quay lại.”
